Các Bút Toán Kế Toán Chuyển Sổ Cuối Kỳ

Bạn đã nắm được danh sách chi tiết các bút toán kết chuyển sổ cuối kỳ. Vậy tóm lại, quá trình này có ý nghĩa gì và nó diễn ra như thế nào trong thực tế? Hãy hình dung quá trình này như việc “dọn dẹp” và “tổng kết” sổ sách kế toán. Cụ thể, kế toán sẽ:

• Dồn tất cả các khoản Doanh thu (lãi) và Chi phí (lỗ) vào một “cái nồi” chung duy nhất là TK 911 (Xác định kết quả kinh doanh).
• Tính toán xem tổng doanh thu lớn hơn hay nhỏ hơn tổng chi phí để biết doanh nghiệp lãi hay lỗ trong kỳ.
• Tạm tính và hạch toán thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) nếu có lãi.
• Chuyển phần Lãi ròng (hoặc Lỗ ròng) cuối cùng sang TK 4212 (Lợi nhuận chưa phân phối) để công ty chính thức ghi nhận kết quả và chuẩn bị cho việc chia lãi hoặc xử lý lỗ.
• Mục đích cuối cùng: Đưa số dư của tất cả các tài khoản doanh thu và chi phí về 0 để bắt đầu kỳ kế toán mới, đồng thời cung cấp con số Lợi nhuận sau thuế chính xác nhất.

Bút toán kết chuyển lỗ lãi đầu năm

• Nếu năm trước lỗ: Nợ TK 4211 Có TK 4212
• Nếu năm trước lãi: Nợ TK 4212 Có TK 4211

Các bút toán kết chuyển cuối kỳ

1. Kết chuyển thuế GTGT theo quý, tháng

• Bút toán kết chuyển thuế : Nợ TK 33311 Có TK 1331
• Bút toán nộp tiền thuế (nếu 33311 dư có) Nợ TK 33311 Có TK 111; 112

2. Kết chuyển các khoản giảm trừ doanh thu (Nếu có) Nợ TK 511 Có TK 521

3. Kết chuyển doanh thu thuần trong kỳ Nợ TK 511 Có TK 911

4. Kết chuyển doanh thu hoạt động tài chính Nợ TK 515 Có 911

5. Kết chuyển chi phí tài chính Nợ TK 911 Có TK 635

6. Kết chuyển giá vốn xuất bán trong kỳ Nợ TK 911 Có TK 632

7. Kết chuyển chi phí bán hàng Nợ TK 911 Có TK 6421

8. Kết chuyển chi phí quản lý Nợ TK 911 Có TK 6422

9. Kết chuyển chi phí khác (nếu có) Nợ TK 911 Có TK 811

10. Kết chuyển thu nhập khác (nếu có) Nợ TK 711 Có TK 911

11. Tạm tính thuế TNDN trong kỳ nếu có lãi Nợ TK 821 Có TK 3334

✓ Khi nộp thuế TNDN ngân sách Nợ TK 3334 Có TK 111, 1121

✓ Nếu số thuế thu nhập doanh nghiệp thực tế phải nộp trong năm trên tờ khai quyết toán 03/TNDN nhỏ hơn số thuế thu nhập doanh nghiệp tạm phải nộp, kế toán ghi giảm chi phí thuế thu nhập doanh nghiệp hiện hành, ghi: Nợ TK 3334 – Thuế thu nhập doanh nghiệp

12. Kết chuyển chi phí thuế TNDN Phát sinh trong kỳ (nếu có) (Thực hiện cuối năm tài chính) Nợ TK 911 Có TK 821

13. Bút toán kết chuyển lãi lỗ

Xác định chi phí thuế TNDN hiện hành theo công thức: Thuế TNDN = Thu nhập tính thuế x thuế suất thuế TNDN Thu nhập tính thuế = Lợi nhuận kế toán trước thuế + Chi phí không được trừ theo luật thuế – Các khoản lỗ năm trước – Thu nhập miễn thuế

Trong đó:

• Lợi nhuận kế toán trước thuế = Doanh thu – Chi phí
• Nếu như Lợi nhuận kế toán trước thuế + Chi phí không được trừ – TN miễn thuế < 0 -> Lỗ -> Doanh nghiệp không phải nộp thuế TNDN.

14. Kết chuyển chi phí thuế TNDN hiện hành TK 8211 vào TK 911 xác định lợi nhuận chưa phân phối

15. Nếu Doanh thu > Chi phí -> Lãi, kế toán hạch toán lợi nhuận chưa phân phối, ghi: Nợ TK 911 – Xác định kết quả kinh doanh Có TK 4212

16. Nếu Doanh thu < Chi phí -> Lỗ, kế toán hạch toán lợi nhuận chưa phân phối, ghi: Nợ TK 4212 Có TK 911 – Xác định kết quả kinh doanh

Lưu ý: Sau khi thực hiện bút toán kết chuyển doanh thu và chi phí xác định kết quả kinh doanh trên tài khoản từ loại 5 đến tài khoản loại 9, Tổng số phát sinh bên Nợ và Tổng số phát sinh bên Có bằng nhau -> Tài khoản từ loại 5 đến loại 9 không còn số dư cuối kỳ.

Ví dụ về bút toán kết chuyển sổ cuối kỳ

Để hiểu hơn về bút toán kết chuyển sổ cuối kỳ bạn có thể theo dõi ví dụ dưới đây giúp việc hình dung kiến thức trở lên chính xác hơn.

Giả sử Công ty Thương mại A có các số liệu sau (đơn vị: đồng):

• Doanh thu thuần (TK 511): 1,000,000,000
• Giá vốn hàng bán (TK 632): 600,000,000
• Chi phí bán hàng (TK 6421): 150,000,000
• Chi phí quản lý doanh nghiệp (TK 6422): 50,000,000
• Lãi suất thuế TNDN: 20%

Kết chuyển Doanh thu và Chi phí vào TK 911 (Xác định kết quả kinh doanh)

Đây là bước dồn tất cả “đầu vào” và “đầu ra” của công ty vào một “cái nồi” (TK 911) để xem công ty làm ăn lãi hay lỗ.

Kết quả tạm thời tại TK 911 (Lợi nhuận kế toán trước thuế)

• Bên Có (Thu nhập): 1,000,000,000
• Bên Nợ (Chi phí): 600,000,000+150,000,000+50,000,000=800,000,000
• Lợi nhuận kế toán trước thuế: 1,000,000,000−800,000,000=200,000,000 đồng (Lãi)

Tạm tính và Kết chuyển Chi phí thuế TNDN (TK 821 và TK 3334)

Công ty lãi 200,000,000 nên phải tạm tính thuế TNDN. Giả sử 200,000,000 là Thu nhập tính thuế.

Thuế TNDN phải nộp: 200,000,000×20%=40,000,000 đồng.

Kết chuyển Lãi/Lỗ (Xác định Lợi nhuận sau thuế)

Sau khi đưa cả Chi phí thuế vào TK 911, ta xác định Lợi nhuận sau thuế và chuyển nó về TK 4212 (Lợi nhuận chưa phân phối năm nay).

⇒ Kết quả cuối cùng tại TK 911 (Lợi nhuận sau thuế):

• Bên Có (Thu nhập): 1,000,000,000
• Bên Nợ (Chi phí + Thuế): 800,000,000+40,000,000=840,000,000
• Lợi nhuận sau thuế: 1,000,000,000−840,000,000=160,000,000 đồng (Lãi)

Ý nghĩa của các bút toán

Sau khi thực hiện tất cả các bước trên:

• Các tài khoản doanh thu, chi phí (Loại 5, 6, 7, 8) và tài khoản xác định kết quả kinh doanh (TK 911) sẽ có số dư bằng 0.
• Các tài khoản này được “khóa sổ” lại để chuẩn bị cho kỳ kế toán tiếp theo.
• TK 4212 sẽ có số dư 160,000,000 (Lãi), thể hiện lợi nhuận thực tế mà doanh nghiệp có thể phân phối hoặc giữ lại.

Lời kết

Quá trình hạch toán cuối kỳ, từ kết chuyển doanh thu, chi phí, cho đến tính và nộp thuế TNDN. Chính là bước cuối cùng và quan trọng nhất để “chốt sổ” hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Nếu bạn muốn nâng cao trình độ kế toán hãy tham khảo khóa kế toán tổng hợp tại Kế Toán Hà Nội. Chỉ 22 buổi cam kết sở hữu 2 năm kinh nghiệm.